Cumhuriyet’in 100. yılında, Türkiye’nin işlediği nadir toprak elementleri de ülkemiz için büyük önem arz ediyor. Cumhuriyetin kuruluşundan bugüne gelene kadar atılan adımlar bugünkü başarının temel taşlarını oluşturuyor. Eskişehir’deki nadir toprak elementi rezerv büyüklüğü bakımından Çin’den sonra ikinci sırada yer alıyor.
Türkiye’nin kuruluşunun 100. yılını kutladığımız bu coşkulu günlerde geçmişten bugüne kadar ki madencilik atılımları ve gelişmeleri de büyük bir yer tutuyor. Türkiye’de nadir toprak elementlerinin işlenmeye başlaması önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. Teknolojinin gelişmesine paralel olarak nadir toprak elementi piyasasında her geçen gün artan talebin karşılanması amacıyla yeni atılımlar gerçekleşiyor. Bu projeler kapsamında, nisan ayında Beylikova Florit, Barit ve Nadir Toprak Elementleri Pilot Tesisi açıldı. Bu tesis ile Türkiye, yıllık 1.200 ton cevher işleyerek ekonomiye katkı da bulunmayı hedefliyor. Türkiye’nin hedefi ise enerjide dışa bağımlılığını azaltmak. Eskişehir’in Beylikova ilçesindeki nadir toprak elementi, maden sahası rezerv büyüklüğü bakımından 800 milyon ton ile dünyada ilk sırada yer alan Çin’deki Bayan Obo sahasından sonra 694 milyon ton nadir toprak elementi rezerviyle ikinci sırada yer alıyor. Varlığı 1950’lere dayanan saha, 2011-2017 yıllarında yapılan çalışmalar sonucunda 4 milyon dolarlık yatırımla faaliyetlerine başladı.
İşlenen elementler elektronik donanımlarda kullanılabilecek
Tesiste, ilk etapta 7 nadir toprak elementinin üretimine odaklanılacak ve ilk defa bu elementlerin de oksitleri üretilecek. Elde edilecek florit, barit, lantan, seryum, praseodimyum, samaryum, gadolinyum, evropiyum, neodimyum gibi nadir elementler ve diğer 17 nadir toprak elementi de tesiste üretime geçilecek. Tıpkı uranyum gibi bir nükleer yakıt ham maddesi olan toryum da söz konusu tesiste işlenecek olup yeşil enerji dönüşümünde kullanılacak. Tesiste işlenerek elde edilecek elementler, yüksek teknoloji ürünlerinde kullanılan yeşil enerji dönüşümünde, savunma sanayisinde, lazer güdüm sistemlerinde ve her türlü elektronik donanımda kullanılabilecek.
Endüstriyel tesiste yıllık 570 bin ton üretim hedefi
Pilot tesisten sonra endüstriyel tesise geçilerek yıllık 570 bin ton üretim yapılması ve ülkenin yıllık 220 milyon dolar gelir elde etmesi hedefleniyor. Altın yatakları bakımından dünya ki altın rezervinin yüzde 2’sine ev sahipliği yapan Türkiye, 2001’de 1,4 ton altın üretimi gerçekleştirdi. Ülkenin her geçen yıl artan altın üretimi, 2020’de 42 tona ulaşarak Cumhuriyet tarihinin rekorunu kırmıştı.
