Orman sayılan alanlarda 31 Temmuz itibarıyla 21 bin 588 madencilik faaliyetine izin verildi. 86 bin 819 hektarlık alan, ülke genelindeki ormanlık bölgenin binde üçüne tekabül ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığına bağlı Orman Genel Müdürlüğü, maden sahalarına yönelik planlar çerçevesinde, 2008-2023 yılları arasında 14 bin 470 hektar alana toplam 7 milyon fidan dikerek rehabilite çalışmaları gerçekleştirdi. Bu sayede eski maden sahaları doğaya geri kazandırıldı.
Devlet ormanlarında madencilik faaliyetleri için izinler, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğünden alınan ruhsat ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından sağlanan ÇED belgesine istinaden Tarım ve Orman Bakanlığınca veriliyor. Orman sayılan alanlarda yapılacak uygulamalar Orman Kanunu’nun 16’ncı maddesi kapsamında değerlendiriliyor. İzin verilen maden sahalarında faaliyetler tamamlandığında, rehabilitasyon projesine göre rehabilitenin de bitirilmesi gerekiyor. Maden sahalarındaki rehabilitasyon evrelerinin kontrolleri Orman Genel Müdürlüğü tarafından sağlanıyor. Genel Müdürlük, “Maden Sahaları Rehabilitasyonu Eylem Planı” kapsamında, arazi yapısı bozulan bu tür yerlerin ıslah edilerek tabiata kazandırılması çalışmalarını gerçekleştiriyor. Terk edilmiş maden sahalarında yer alan kalıntılar, rüzgar ve su erozyonu tehlikesine açık oluşu sebebiyle insan sağlığı ve biyolojik çeşitliliği olumsuz etkilere sebep olabiliyor. Bu sahalarda işletme faaliyeti başlamadan önce verimli üst toprak katmanının sahadan çıkarılmasından dolayı toprak verimi düşüyor.
Eti Bakır İşletmesindeki eski maden sahası doğaya kazandırıldı
Terk edilmiş maden sahalarında bozulan ekosistem dengesini yeniden sağlayabilmek amacıyla ekonomik, ekolojik ve estetik amaçlı bitki örtüsü tesisi gerekiyor. Bu nedenle çalışmalara, bozuk arazi yapılarının düzeltilmesi ve organik toprak ıslahıyla başlanması en önemli faaliyetlerin başında geliyor. Eylem Planı kapsamında, Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerindeki eski maden sahalarında yapılan çalışmalar örnek oluşturuyor. Siirt Orman İşletme Müdürlüğü idaresindeki Eti Bakır İşletmesinin eski maden sahasında yapılan rehabilite kapsamında, ilk olarak toprak doldurma işlemi gerçekleştirildi. Ardından arazi düzeltmesi, bitkisel toprak serimi ve fidan dikilmesiyle 63,66 hektarlık alanda rehabilitasyon çalışması yapıldı. 2018-2022 yıllarında sürdürülen rehabilitasyon ve ağaçlandırma çalışmaları kapsamında bu sahaya 700 bin fidan dikimi ile doğaya büyük fayda sağlanmış oldu.
Silene compacta, maden sahasında organik gübre ile çoğaldı
Genel Müdürlük ayrıca Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü tarafından üretim aşaması sonlanmış, Trabzon’un Tonya ilçesi Kalınçam Köyü’ndeki 2,2 hektar maden sahasında 2021 yılında çalışma başlattı. Bu alanda son yıllarda popüler olan lavantanın büyüme ve gelişiminin izlenmesi için çalışma yapıldı. Lavantanın yanı sıra bölgenin bitki topluluğunda doğal olarak yer alan sık çiçekli “silene compacta” türünün büyüme ve gelişimi de izlenmeye başlandı. Gözlemler sonucu geleneksel ve tamamlayıcı tıp alanında geçmişten beri kullanılan, dünyada arıcılık, çiçekçilik, süs bitkisi, çevre düzenlemesi ve peyzaj açısından kıymetli olan ve halk arasında “kanlı basıra otu” olarak nitelendirilen “silene compacta”nın doğal yollarla araştırma sahasında çoğaldığı görüldü. Bunun üzerine çalışmalar söz konusu bitki üzerine yoğunlaştırıldı. Arazinin ıslahı için çay fabrikaları ve evlerdeki organik atıklardan oluşturulan maliyeti çok düşük doğal gübre malzemeleri kullanıldı.
